Geen belangrijk nieuws missen? Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief!
By subscribing you agree to with our Privacy Policy and provide consent to receive updates from our company.
Dank u! Uw inschrijving is ontvangen.
Oops! Er ging iets fout.
By subscribing you agree to with our Privacy Policy and provide consent to receive updates from our company.
Obesitas is doodsoorzaak nummer 1: en ultra processed foods zijn de boosdoener.
Als je oude foto's of films uit de jaren 50, 60 en 70 bekijkt, valt één ding meteen op: mensen waren over het algemeen slanker. In die tijd had slechts ongeveer 10-15% van de bevolking overgewicht, en obesitas kwam bij minder dan 5% van de mensen voor.
Vergelijk dat met vandaag de dag, waar meer dan 60% van de volwassenen in veel Westerse landen overgewicht heeft, en bijna 30% lijdt aan obesitas!
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het aantal volwassenen met obesitas wereldwijd sinds 1975 verdrievoudigd. Wat is er in de tussentijd veranderd? Een minder actieve levensstijl en gestegen welvaart zijn zeker factoren.
Maar een van de belangrijkste oorzaken is de enorme toename van ultra bewerkte voedingsmiddelen in ons dieet. Waar mensen vroeger vooral verse en onbewerkte producten aten, bestaat een groot deel van het huidige dieet uit calorierijke, ongezonde ultra bewerkte producten. En dat heeft grote gevolgen voor ons gewicht.
Ultra processed foods zijn sterk bewerkte voedingsmiddelen die vaak kunstmatige ingrediënten bevatten, zoals kleurstoffen, conserveermiddelen, en toegevoegde suikers en vetten. Voorbeelden die iedereen wel herkent zijn frisdrank, chips, koekjes, en kant-en-klare maaltijden.
Maar, veel meer voedingsmiddelen zijn ultra processed foods zonder dat je het weet!
Ultra processed foods worden vaak door voedsel producenten vermomd als gezonde producten. Dit gebeurt door slimme marketingtrucs en het gebruik van labels die de consument misleiden.
Bijvoorbeeld, veel snacks en ontbijtgranen worden gepromoot als gezond omdat ze "verrijkt" zijn met vitamines of "weinig vet" bevatten. Echter, deze producten zitten vaak boordevol toegevoegde suikers, kunstmatige ingrediënten en conserveermiddelen.
Een ander veelvoorkomend trucje is het benadrukken van een paar gezonde ingrediënten, zoals vezels of proteïnen, terwijl de rest van het product vol zit met ongezonde stoffen. Zo lijkt een granenreep met "volkoren" of "natuurlijke ingrediënten" gezond, maar bevat het vaak veel toegevoegde suikers en vetten.
Dit kan consumenten misleiden en hen doen geloven dat ze een gezond product kopen, terwijl het in werkelijkheid een ultra processed food is dat schadelijk kan zijn voor hun gezondheid.
Wetenschappers hebben steeds meer bewijs dat ultra bewerkte voedingsmiddelen een belangrijke rol spelen in de obesitasepidemie. Maar waarom maken deze voedingsmiddelen ons dik?
Alom bekend is dat ultra processed foods vaak veel calorieën bevatten, wat bijdraagt aan gewichtstoename. Ze zitten boordevol suiker, zout, en ongezonde vetten, maar weinig vezels, vitamines en mineralen. Dit zorgt ervoor dat je snel te veel calorieën binnenkrijgt. Daarnaast zijn deze voedingsmiddelen vaak zo gemaakt dat ze erg lekker en verslavend zijn, wat ervoor zorgt dat je er makkelijk te veel van eet.
Maar wat veel mensen niet weten is dat ultra processed foods ons ook op andere manieren dik maken.
Ultra processed foods hebben vaak een hele hoge glycemische index, wat betekent dat ze snel je bloedsuikerspiegel verhogen. Dit veroorzaakt een sterke insuline-afgifte door je alvleesklier.
Als je regelmatig ultra processed foods eet, krijg je steeds vaker insuline pieken, wat kan leiden tot insulineresistentie. Dit betekent dat je lichaam minder goed reageert op insuline, wat kan leiden tot vetophoping, vooral rond je buik, en een groter risico op obesitas.
Ook de transvetten en verzadigde vetten in ultra processed foods beïnvloeden de insulinehuishouding negatief. Ze veroorzaken ontstekingen en kunnen de insulinegevoeligheid verminderen. Dit kan uiteindelijk zelfs leiden tot diabetes type 2.
Onderzoek ondersteunt dit: een studie door Hall et al.(2019) vond dat mensen die veel ultra processed foods aten, meer calorieën binnenkregen en sneller gewicht aankwamen dan mensen die minder bewerkte voedingsmiddelen aten. Ook Monteiro et al. (2018) ontdekten dat een dieet rijk aan ultra processed foods kan leiden tot chronische ontstekingen en insulineresistentie.
Ultra processed foods bevatten vaak emulgatoren en andere additieven die je darmflora, of microbioom, kunnen verstoren. Een gezond microbioom is belangrijk voor je stofwisseling en de regulatie van lichaamsvet. Verstoring hiervan kan leiden tot meer calorieabsorptie en minder verzadiging, wat gewichtstoename bevordert.
Onderzoek toont aan dat emulgatoren in ultra processed foods de darmbarrière kunnen beschadigen en ontstekingen veroorzaken, wat kan leiden tot gewichtstoename. Verder onderzoek laat zien dat een dieet rijk aan ultra processed foods de diversiteit van het microbioom vermindert en kan bijdragen aan metabole ziekten.
Het vermijden van ultra bewerkte voedingsmiddelen kan een uitdaging zijn, vooral omdat voedselproducenten er alles aan doen om ze te vermommen als gezonde producten. Hier zijn enkele handige tips om ze te herkennen en te vermijden:
Kijk naar de ingrediënten op het etiket. Ultra bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak lange lijsten van ingrediënten, inclusief kunstmatige toevoegingen zoals kleurstoffen, smaakstoffen en conserveringsmiddelen. Als je een ingrediënt niet kunt uitspreken of niet herkent, is het waarschijnlijk een bewerkt product.
Hoge hoeveelheden toegevoegde suikers en zout zijn typische kenmerken van ultra bewerkte voedingsmiddelen. Controleer de voedingswaarde-informatie om te zien hoeveel suiker en zout erin zit. Producten met veel van deze ingrediënten zijn vaak bewerkt.
Vaak zijn ultra bewerkte voedingsmiddelen verpakt in aantrekkelijke, kleurrijke verpakkingen met veel reclamepraatjes over gezondheid en welzijn. Ze worden vaak gepresenteerd als "light", "sugar-free" of "low-fat", maar kunnen nog steeds ongezonde ingrediënten bevatten.
Focus op zogenaamde "whole foods" zoals verse groenten, fruit, volle granen, noten, zaden, vis en eieren. Deze producten hebben meestal geen of weinig toevoegingen en zijn beter voor je gezondheid.
Voorbeelden van ultra bewerkte voedingsmiddelen zijn snacks zoals chips, koekjes, en kant-en-klare maaltijden. Ook frisdranken en suikerhoudende dranken vallen vaak onder deze categorie.
Er zijn diverse apps en websites die je kunnen helpen bij het scannen van voedingsmiddelen en het identificeren van bewerkte ingrediënten. Deze tools kunnen je helpen om beter geïnformeerde keuzes te maken tijdens het boodschappen doen.
Hoewel we geen tijdmachine hebben om terug te gaan naar de jaren 50, 60 of 70, kunnen we wel leren hoe we ultra bewerkte voedingsmiddelen kunnen herkennen en vermijden. Deze moderne voeding, vol suiker, zout en ongezonde vetten, kan problemen veroorzaken zoals insulineresistentie en ontstekingen, die bijdragen aan gewichtstoename en obesitas.
Dus, ondanks dat we de tijd niet kunnen terugdraaien, kunnen we wel kiezen voor een gezondere levensstijl. Uw toekomstige zelf zal u dankbaar zijn!
